Ze noemen zich handelaren in humor. Al twaalf jaar verkopen Giph en zijn twee aartsvrienden Egon en Ludo plezier en luim aan het cabaretpubliek. Ze zijn dealers van de lach. Ze helpen ziekten voorkomen. Ze brengen mensen terug naar de bron van hun bestaan. En zo leuk is dat helemaal niet. Na vijf shows is het hilarisch komische trio behoorlijk op elkaar uitgekeken. Op IJsland moet, tussen het sneeuwscooteren door, de eenheid worden hersteld, het vuur aangewakkerd, de passie hervonden. Dit is zeker bij Giph hard nodig. Na de verliefdheid op een Friese jonge vrouw en de moeizame geboorte van haar zoon, stelt hij zich eindelijk -eindelijk- de wezenlijke vraag: waarom zou je het publiek aan het lachen proberen te maken, als het lachen je zelf is vergaan?

IJsland is een merkwaardig boek. Na het lezen van de achterflap had ik geen idee wat ik van het boek moest verwachten. Na het lezen van de eerste tien pagina’s wist ik al dat het anders zou zijn dan de ‘gewone’ romans. Het verhaal verloopt helemaal niet chronologisch. Flashback na flashforward na flashback en dan even tegenwoordige tijd. Maar het werkt. Van de vrolijke coulissen word je de kille ziekenhuiskamer ingezogen om de doodstrijd van een pasgeboren baby te volgen. Deze emotionele ommekeer maakt alles veel intenser.

Het is duidelijk dat hier een schrijver aan het werk is in plaats van een cabaretier. De woordenschat is lekker luchtig en uitgebreid. De beschrijvingen -van de witte, IJslandse bergen tot het eenzaam varende bootje in the middle of nowhere – zijn zo levensecht dat je de tintelende lucht bijna kan proeven. Hoewel het hoofdpersonage een erkende komiek is, ademt het boek een duistere, deprimerende sfeer uit. Dit is echter niet negatief. Het leven heeft nu eenmaal mindere kanten en ook een cabaretier maakt dingen mee die hem het lachen doen vergaan. De schrijver toont nog maar eens hoe dicht leven en dood bij elkaar liggen, hoe snel complete euforie kan omslaan in een alles verdringende pijn.

Er is echter ook een minder leuk kantje aan het boek. Hoe verder ik kwam in het boek, hoe trager ik leek te lezen. Op bepaalde momenten moest ik me zelfs door het boek worstelen. Het boek heeft namelijk door de speciale zinsconstructies en bloeiende woordenschat wel je volle aandacht nodig en kan dus na een tijdje vermoeiend worden. Voor mensen die van luchtige boeken houden, is IJsland absoluut geen aanrader. Voor de diepzinnige lezer is dit boek dan weer ideaal.
Al bij kan ik weinig slechts zeggen over het boek. Het is vooral leuk omdat het zo anders is. Apart onderwerp, aparte zinnen en aparte woordenschat maken een prachtig boek. Na het lezen van het boek had ik gevoel dat ik al iets meer begreep van deze rare wereld en ik heb het verhaal even moeten laten bezinken, zo overweldigend droevig is het. Maar wel mooi droevig.

Deze recensie is geschreven door Fran Verdeijen, 15 jaar, scholier aan het Humaniora Kindsheid Jesu in Kiewit/Hasselt
IJsland/ Ronald Giphart/ uitgeverij Podium/ 2010/ 224p./ ISBN 9789045114057