Daar liep ik dan… met twee boeken onder m’n arm. Ik nam plaats op een grote, groene bank, begon rustig beide achterkanten te lezen en na een paar minuten wist ik het: dit zou hem worden. Ik moet toegeven; het was een oneerlijke strijd. Het ene boek speelde zich af in het nu en Zuckoffs boek beschreef een avontuur dat zich tijdens de Tweede Wereldoorlog ontrolde. Met een grote glimlach en zin om te lezen liepen mijn vriendin en ik de markt in Middelburg op om aan de overkant in een restaurantje plaats te nemen. Na een snelle hap was het haasten naar de trein richting Amsterdam die bijna zou vertrekken. Het heeft een paar dagen geduurd, maar eindelijk kon ik eens vroeg naar bed om te beginnen in m’n nieuwe aanwinst ‘Verloren in het paradijs’, geschreven door een professor journalistiek aan de Universiteit van Boston; professor Zuckoff is zijn naam.

Na kennis te hebben vergaard van de politieke en militair strategische waarde van Nieuw-Guinea tijdens de oorlog, maken we kennis met de drie hoofdrolspelers Margaret, John en Kenneth. Zij dienen in het Amerikaanse leger en zijn gestationeerd in Hollandia. Om het moreel hoog te houden, worden hiervandaan rondvluchten gemaakt over een per toeval ontdekte vallei waar het leven de afgelopen eeuwen lijkt te hebben stil gestaan. Het is vanuit de lucht een paradijselijk gezicht, maar wanneer het misgaat en een rondvlucht neerstort in de onontdekte en onherbergzame jungle, tussen de kannibalen en inheemse stammen die onderling oorlogen voeren als tijdvermaak zien, moeten de drie overlevenden zichzelf redden. Er is niets van het vliegtuig en de inzittenden over. Alles wat achterblijft zijn ‘twintig houten witte kruizen en een davidsster’ onder het bladerdak in de vochtige bodem, ‘die daar zwijgend het verlies van vrienden, kameraden en familie markeerden, achtergelaten in Shangri-La’. De drie adopteren een varkentje en leggen contact met de inheemse stammen. Op de basis in Hollandia, wordt een gewaagde reddingsoperatie op touw gezet waarbij kapitein C. Earl Walter jr., die met zijn Filippino-Amerikaanse paratroepers wachtte op een gevechtsmissie, zich meldde als vrijwilliger om de reddingsactie te leiden en boven het onbekende gedropt te worden. Er wordt verslag gedaan door tientallen journalisten wereldwijd en een documentairemaker weet zelfs dagelijks een plekje in het bevoorradingsvliegtuig te bemachtigen.

In het redelijk zakelijk geschreven boek is het voor de lezer lastig op gang te komen en te blijven in de flow van het verhaal. Daarbij komt dat de manier van schrijven weinig ruimte laat om je als lezer in te leven in de gevoelens, de gedachten en de menselijkheid van de personages. Echter, naarmate het boek vordert, wordt je gegrepen door het verhaal. Het avontuur vordert gestaag en de wil om achter de volgende stap te komen, groeit. Door de geciteerde korte dagboekfragmenten krijgt de ‘echtheid’ van het avontuur een boost, die wordt versterkt door de gebruikte zwart-wit foto’s met onderschrift. Nadeel van de in zinnen gebruikte en soms wat grote stukken dagboekfragmenten is echter, dat de schrijfstijl wat hoppend en slordig kan overkomen. Eenmaal gewend aan deze manier van schrijven vormt het geen obstakel meer. Het boek bevat geen onverwachte wendingen of speelse manieren om je als lezer te prikkelen. Er wordt verslag gedaan van een voorval uit de geschiedenis en that’s it. Toch weet Zuckoff je op een bepaalde manier te pakken. Een manier die ervoor zorgt dat het boek nog lang blijft naspelen in je hoofd en onverwachts veel ruimte voor de verbeelding laat.

Na enkele jaren van afwezigheid bij De Leesfabriek ben ik, Merijn Brinkman, weer terug. En dat is mooi! Want, hoe je het ook wendt of keert, lezen is fijn en delen wat je leest is nog fijner. Het schrijven van recensies begon ik al snel te missen. Inmiddels  werk ik als timmerman en heb  ’s avonds genoeg uurtjes over om lekker te lezen en mooie recensies te schrijven. Ook sporten vind ik heerlijk; films kijken hou ik van; trompetspelen in de harmonie is leuk; teksten schrijven doe ik graag; erop uitgaan met vrienden is altijd een plezier en stoeien met m’n broertjes is misschien wel het leukste wat er is!

Verloren in het paradijs/Mitchell Zuckoff/vertaling Gerrit-Jan van den Berg/Karakter Uitgevers/2016/414 blz./ISBN 9879045210377