Een vader, twee zoons en de zee. Met levendige taal worden de spanningen beschreven die schuren tussen Mario en Javier en hun vader. De drie varen uit om te vissen op een dag die qua weers- én emotionele omstandigheden niet veel goeds voorspelt. Naarmate de verwardheid van moeder Nora, achtergebleven op het strand, toeneemt, pakken zich steeds meer donkere wolken boven het gezelschap samen. In het bijna tweehonderd pagina’s tellende Ontij werkt schrijver Tomás González (1950) op alle mogelijke manieren toe naar een climax. De golf klimt en klimt – en breekt dan, met een onvoorspelbare en verrassende afloop.

Ontij is een uit het Spaans vertaalde roman van de Colombiaanse González. Literaire werken die van origine niet Nederlands of Engels zijn, daar komen wij over het algemeen weinig mee in aanraking. Voor mij is het dan ook altijd weer even wennen. Deze roman is typisch voor de Zuid-Amerikaanse literatuur. Het is een prachtig voorbeeld van magisch realisme, waarbij de nadruk veel meer ligt op de diepere waarheid dan het plot. Dat maakt het interessant, fascinerend zelfs, om te lezen, maar moeilijk om echt in het verhaal op te gaan. Ik werd dan ook zelden echt meegesleept door de dramatiek van het verhaal. Desondanks wist González mij te boeien, vooral door de bijna constante verandering van perspectief. Het komt allemaal voor: ik, hij, zij, wij. Opvallend genoeg kwamen de hoofdpersonages zelf nooit aan het woord; zij werden veroordeeld tot de derde persoon. Toeristen die met het gezin interactie hebben gehad in de uren voor hun vertrek, doen wel zelf hun zegje.

De overvloed aan perspectieven schildert geen positief beeld van de jongens en hun ouders. De vader heeft de moeder, Nora, verlaten en woont nu met zijn (veel jongere) vriendin Iris samen. Hij heeft een nogal schimmelig hotel opgericht en is daar zeer trots op. Dit in tegenstelling tot hoe hij zijn zoons beschouwt, hoewel vooral hún zakelijke inzicht heeft geleid tot de bloei van het hotel. Mario en Javier, tweelingbroers, haten hun vader om zijn gebrek aan liefde voor hen. De broers zijn thick as thieves, ondanks hun enorme verschillen. Mario is goed met zijn handen, Javier is meer intellectueel georiënteerd. Ook in hun houding tegenover de vader zijn deze verschillen terug te zien: Mario is een heethoofd, Javier negeert zijn vader het liefst. Moeder Nora heeft waanideeën, aanvallen van gestoordheid, maar de broers houden meer van haar dan van hun vader. Al met al: ze hebben het niet makkelijk daar bij de Colombiaanse kust. Samen een dag in een klein vissersbootje doorbrengen was dan misschien ook niet het beste idee ooit.

Zoals ik al zei: alles in dit boek werkt toe naar het breken van de spanningsboog. Het weer wordt steeds slechter, de zee steeds ruwer, de stemming steeds grimmiger, Nora’s waanzin steeds heftiger. De anticipatie was wat mij betreft niet overweldigend, maar ik was wel nieuwsgierig. Hoewel het verhaal niet bijzonder lang en toch behoorlijk specifiek is, heeft het boek iets universeels. Dit gold niet alleen voor de competitie tussen vader en zoons. Ook de complete, beangstigende overmacht van de zee tegenover menselijke emoties kan met recht een algemene waarheid genoemd worden. González weet dit allemaal bijzonder duidelijk te maken met haarfijne woordkeuze (en hier natuurlijk ook mijn complimenten aan vertaler Jos den Bekker!). Kortom: een roman die niet altijd even meeslepend is, maar je door zijn visuele taalgebruik toch meeneemt naar de dramatiek van de Colombiaanse kusten.M

Ik heet Lisa, woon in Utrecht en zit in de zesde klas op het Christelijk Gymnasium. Ik lees al sinds ik heel klein ben. Tegenwoordig lees ik vooral veel Young Adult fantasy en Engelse/Nederlandse literatuur, bij voorkeur in het Engels. Tot mijn favorieten behoren de A Court of Thorns & Roses serie, To Kill a Mockingbird, The Remains of the Day en Fangirl. Mijn favorieten wisselen echter nogal per dag en per humeur.

Ontij/Tomás González/vertaling Jos den Bekker/Atlas Contact/2019/190 blz./ISBN: 9789025451158