Een boek zo duister als dit bestaat niet. Het is alsof er een nieuwe wereld voor je opengaat, maar tegelijkertijd een vreemd gevoel je bekruipt, een gevoel dat deze nieuwe wereld voorgoed anders, donkerder, is. Zelf nog altijd in de ban van Siegfried, Mulisch' meesterwerk, schrijf ik deze woorden, nadat ik zojuist de laatste, inktzwarte pagina ervan heb omgeslagen. Hitler had een kind, Siegfried. Een idee dat alleen een gek zou bedenken en een dwaas zou geloven, blijkt waarheid te zijn...
8 augustus 2014